✿ܓ✿از فــــــــــرش تا عــــــــــــــرش✿ܓ✿

چكیده: یكی از اصول مهم مدیریت زمان اصل 20 - 80 است، یعنی از %20 زمان برای انجام %80 كارهایت استفاده كن. موفقیت در مدیریت صحیح زمان وابسته به تشخیص كارهای مهم است. در این مقاله قصد داریم تا تعدادی از راهكارهای مدیریت زمان را به شما معرفی كنیم.


از نظر مدیریت زمان كارها به چند دسته تقسیم می شوند:
۱- كارهای مهم و فوری: این كارها خود به خود انجام می گیرد.
۲- كارهای مهم و غیر فوری: این دسته كارهایی هستند كه افراد موفق و ناموفق را از هم جدا می كنند و معمولا افراد ناموفق آن را به تعویق می اندازند.
۳- كارهای فوری و غیر مهم: این كارها در جهت اهداف انسان نیستند اما انجام می شود.
۴- كارهای كم اهمیت و غیر ضروری: بعضی افراد به خاطر ناتوانی در انجام كارهای مهم و فوری ( گاهی برای تفنن و گاهی برای فرار از تمركز حواس ) خود را به این كارها سرگرم می كنند.

موفقیت در مدیریت صحیح زمان وابسته به انتخاب بین كارهای مهم و غیر مهم است، پس برای موفقیت تحصیلی:
۱- از كارهای غیر مهم صرف نظر كنید
۲- كارها را اولویت بندی كنید.
۳- راهزنان وقت را بشناسید.
۴- راههای ایجاد وقت را یاد بگیرید.

راهزنان وقت:
۱- صحبتهای كم اهمیت
۲- میهمانان ناخوانده
۳- مطالعه مطالب كم اهمیت و غیرضروری
۴- روشهای غیر صحیح و عادات نادرست مطالعه
۵- تلفنهای مزاحم و غیر ضروری
۶- نداشتن انضباط كاری
۷- سستی و بی ارادگی در تصمیم گیری
۸- دوباره كاری
۹- ناتوانی " نه " گفتن به خواسته‌های نابجا
۱۰ - نداشتن تمركز حواس
۱۱- عادت امروز و فردا كردن
۱۲- ترس از شكست

راههای ایجاد وقت:
۱- زنده كردن وقت مرده ( مثل زمانهایی كه در انتظار هستیم، زمانی كه در اتوبوس می گذرد و ... )
2- انجام كارها به طور همزمان
3- تنظیم كردن وقت خواب
4- كنترل بیشتر روی وقت تفریح
5- نه گفتن به درخواست‌های غیر مهم
6- عقب انداختن كارهای غیر مهم

منبع:
كتاب مدیریت زمان، آقای عبدالحمید سروش (ناشر مولف)

«بكارگیری شرایط مطالعه یعنی بهره‌وری بیشتر از مطالعه»
شرایط مطالعه ، مواردی هستند كه با دانستن ، بكارگیری و یا فراهم نمودن آنها ، می توان مطالعه ای مفیدتر و با بازدهی بالاتر داشت . در واقع این شرایط به شما یاد می دهند چگونه از زمانهای مطالعه ، بهره‌وری بالاتری داشته باشید . به شما می آموزند قبل از شروع مطالعه چه اصولی را به كار گیرید ، در حین مطالعه چه مواردی را فراهم سازید و چگونه به اهداف مطالعاتی خود برسید.

1- برای موفقیت در مطالعه ، باید درست آغاز كنید:
یعنی برنامه درسی خود را طوری تنظیم كنید كه از خواندن كتابها ، هدفی واضح و روشن را دنبال كنید .
- درسهای خود را طوری برنامه ریزی كنید كه هنگام مطالعه ، ابتدا كتابهای آسان را بخوانید ، نه كتابهای مشكل را.
- در هنگام مطالعه یك كتاب ، ابتدا از قسمت‌های آسان و جذاب شروع كنید و بعد به سراغ بخشهای مشكل تر آن بروید . این كار را می توانید با مرور قسمت‌های خوانده شده قبلی آغاز كنید. قسمت‌های آسان و جذاب علاقه شما را به خواندن افزایش می دهند.
- در برنامه ریزی درسی خود ، موضوع‌های مشابه را پشت سر هم قرار ندهید و آنها را یكی پس از دیگری مطالعه نكنید تا حد ممكن بین آنها فاصله بگذارید.
- اگر می خواهید چند كتاب را در یك روز مطالعه كنید ابتدا زمانهای خواندن و ترتیب قرار گرفتن آنها را مشخص كنید و بعد به مطالعه بپردازید .
- حتی المقدور برای یك كتاب بیش از دو ساعت وقت در نظر نگیرید . و زمانهای مطالعه را به مدتهای دو ساعته تقسیم كنید . تصور نكنید كه هر چقدر زمان مطالعه یك كتاب بیشتر باشد بهتر است بر عكس هر چقدر زمان كوتاه گردد و موضوع مورد مطالعه عوض گردد ، میزان یادگیری افزایش می یابد .
- اگر می خواهید در شش روز هفته ، شش كتاب بخوانید، هرگز هر كتاب را در یك روز نخوانید و برای شش روز ، شش كتاب در نظر نگیرید . بهتر است هر روز را به شش قسمت تقسیم كنید و در هر قسمت ، یك كتاب بخوانید و این روند را در شش روز هفته ادامه دهید .
- به روش تدریجی درس بخوانید ، یعنی در طول سال تحصیلی درس بخوانید و خواندن دروس را به شبهای قبل از امتحان موكول نكنید . مطالعه تدریجی و با تداوم در طول سال تحصیلی بسیار بهتر از مطالعه فشرده و با تراكم در چند روز قبل از امتحان است.

2- برنامه ریزی :
یكی از عوامل اصلی موفقیت داشتن برنامه منظم است»
برنامه ریزی صحیح این است كه چگونه از وقت و امكانات موجود حداكثر استفاده را ببرید . عدم برنامه ریزی صحیح باعث اتلاف وقت شده و بازده مطالعه بسیار كاهش می یابد .
نكته ای كه در این جا قابل ذكر می باشد اینست كه ، داشتن برنامه مهم است ولی مهم تر از آن اجراء برنامه است .
الف )برنامه ریزی درسی :
بهترین برنامه ریزی درسی، خود فرد است . یعنی هر شخص باید با توجه به شرایط روحی ، جسمی ، محیطی ، زمانی ،علاقه ، هدف ، نقاط ضعف و قوت خویش برای خودش برنامه ریزی كند .
ب ) كوتاه ، ساده و قابل اجراء بودن برنامه صحیح است .
یعنی هر قدر برنامه حجیم و سخت باشد تاثیر منفی بر روحیه فرد می گذارند و به خاطر پیچیدگی شان ، غالباً با شكست مواجه می شوند .هر قدر برنامه كوتاهتر و ساده تر باشد . شخص راحت تر آن را در زمان تعیین شده انجام می دهد. و تجربه ای موفق در زمینه برنامه ریزی كسب می كند . و این تجربیات موفق در رسیدن به موفقیت‌های بعدی تاثیر بسزایی خواهندداشت .
ج ) اجراء برنامه در زمان مشخص :
وقتی برنامه ای را نوشته‌اید . باید آن را درزمان مشخص اجرا كنید . اگر نظم خاصی در اجراء برنامه داشته باشید ، به راحتی می توانید به اهداف خویش برسید. كسانی كه نظم و ترتیب در اجراء برنامه را رعایت نمی كنند ، غالباً برنامه‌های آنان با شكست مواجه می شود .

3- نظم و ترتیب :
« اساس هر سازمانی به نظم آن بستگی دارد »
رعایت نظم از شرایط مهم مطالعه به حساب می آید . چرا كه نظم به ایجاد تمركز حواس كمك می كند. همچنین وقتی كه نظم بر پا شد ، یادگیری بهتر صورت می گیرد . اگر اتاق و میز مطالعه نامنظم باشد موجب حواس پرتی و اختلال در یادگیری می شود . توجه داشته باشید . هر جور كه مطالب را به حافظه بدهید ، بر همان اساس نیز می توانید آنها را بازیابی كنید .

4- حفظ آرامش :
« آرامش ضمیر ناخود آگاه را پویا و فعال می كند»
درسی را كه با آرامش بخوانید قطعاً بهتر می توانید بیاموزید ، برای آنكه بازده مطالعه خود را بالا ببرید ، در سخت‌ترین شرایط و حتی كوتاهترین زمان نباید مضطرب شوید و سعی كنید در این مدت كوتاه با آرامش خاطر مطالعه كنید. مطالعه بدون اضطراب و خونسردی كامل ، تاثیری بسیار مثبت در افزایش میزان یادگیری دارد. توجه داشته باشید كه حفظ خونسردی و آرامش ، هرگز به معنای بی خیالی و بی حالی نیست ، بلكه به معنی وضعیتی هوشیار همراه تمركز حواس و بدون دلهره است . روانشناسان معتقدند كه اضطراب كم برای مطالعه و موفقیت لازم است ، زیرا شخص را به تحرك و فعالیت وا می دارد و باعث می شود كه به طور جدی به درس خواندن بپردازد ، اما اگر این اضطراب از حد معمول خود خارج شود و استرس و دلهره در فرد ایجاد كند نه تنها مفید نیست ، بلكه مانع از فعالیتهای وی شده ، و حتی در جلسه امتحان مانع از یادآوری آموخته‌های شخص می شود . نكته ای كه باید به آن اشاره كرد این است كه در اغلب موارد ، اضطراب ناشی از تفكرات منفی شماست . وقتی كه نسبت به امتحان تصور منفی دارید، از آوردن نمره كم می ترسید ، عواقب قبول نشدن را در نظر می گیرید . در نتیجه تصورات منفی ، موجب اضطراب می گردند و اضطراب سدی در راه كارایی حافظه می گردد و این عمل خود اضطراب بیشتر را به دنبال خواهد داشت و نهایتاً اینكه این سیكل معیوب همچنان ادامه خواهد یافت .

5- استفاده صحیح از وقت :
«بنیامین فرانكلین می گوید : پس وقت را تلف نكنید زیرا زندگی از وقت تشكیل شده است »
استفاده صحیح از وقت و هدر ندادن آن بسیار مهم است .چرا كه زمان از دست رفته را نمی توان مجدداً باز یافت . زمان را نمی توان ذخیره كرد ، نمی توان خرید و یا فروخت و نمی توان از 24 ساعت دیگران قرض گرفت زمان سرمایه ای است كه اگر مورد استفاده قرار نگیرد ، از دست می رود در حالی كه یك سرمایه مالی این چنین نیست .
اگر منصف باشیم با كمی دقت و تامل در می یابیم كه مشكل اصلی كمبود وقت نیست ، بلكه در نحوه استفاده از آن است .

6- سلامت و تندرستی :
« عقل سالم در بدن سالم است »
سلامت جسمی و روانی در یادگیری تاثیر بسزا دارد.

7- تغذیه مناسب :
« تغذیه صحیح نقش مهمی در سلامتی دارد.»
غذا را به موقع و سر وقت بخورید ، از خوردن غذا در ساعت‌های گوناگون و بدون نظم و برنامه به پرهیزید . سعی كنید صبحانه و ناهار و شام را در ساعات معین بخورید . به برنامه غذایی خود نیز نظمی خاص بدهید .

8- تنفس صحیح :
« یكی از مهمترین اعمال بدن انسان ، تنفس است . » تنفس عمیق باعث می شود كه ما در هر نفس اكسیژن بیشتری را به شش‌های خود برسانیم . این اكسیژن به سلولهای مغزی كه خود ذخایر اكسیژن كمی دارند ، كمك می كند تا فعالیت بیشتری داشته باشند . افزایش فعالیت این سلولها یعنی پمپاژ بیشتر یونها بین دو سری غشاء سلول به خصوص برای یون‌های سدیم و كلسیم كه به خارج غشاء می روند و پتاسیم و كلر كه به داخل آن می آیند . هرگاه تغییرات غشاء نرون به نرون بعدی منتقل شود ، این تغییرات به نوبه خود مسیرهای جدیدی برای انتقال از راه مدارهای عصبی می شوند و وقتی این مسیرهای جدید برقرار شدند ، با تفكر ما فعال می شوند و خاطره‌ها را مجدداً تولید می كنند . این فرآیند كه حافظه نام دارد كاملاً به اكسیژن نیاز دارد . به همین دلیل است كه در هوای آلوده به دود سیگار و سایر گازهای سمی بازده یادگیری و حافظه به شدت كاهش می یابد. از سوی دیگر تنفس صحیح و عمیق باعث می شود كه سیستم ایمنی ما فعالتر شود . بنابراین حركات عضلانی و تنفس عمیق ، جریان لنفاوی را به راه می اندازد و باعث می شود كه گردش خون بهتر انجام شود ، خود لنف بهتر كار كند و سیستم ایمنی تقویت شود.

9- ورزش :
« ورزش كلید عمر طولانی است »
شما می توانید ورزشهای دلخواه خود را انتخاب كنید و در برنامه روزانه خود قرار دهید. به طور مثال پیاده روی یكی از ورزشهای مفید و مناسب و در عین حال بسیار ساده و برای عموم امكان پذیر است .
علاوه بر پیاده روی از ورزشهای مفید برای كسب تمركز فكر و پرورش حافظه « یوگا » است یوگا به معنای تمركز نیرو در اصطلاح هندی یعنی تمركز فكر و حواس . با انجام تمرینات یوگا می توانید تمركز حواس خود را بهبود بخشید .

10- استراحت مغزی :
« هنگامی كه خسته هستید ، مطالعه نكنید »
برای انجام كارهای فكری خصوصاً مطالعه باید مغز كاملاً آماده و سرحال باشد تا در به خاطر سپردن مطالب مشكل نداشته باشد . شما می توانید از روشهای مختلف و دلخواه خودتان برای رفع خستگی استفاده كنید ، اما یكی از روشهای مناسب برای رفع خستگی تنفس عمیق است . همچنین یك خواب سبك و كوتاه در مواقعی كه خیلی خسته هستید در برطرف كردن خستگی بسیار مناسب است.

11- خواب كافی :
« خواب فراگیری و حافظه را تقویت می كند»
یك خواب 8-6 ساعته معمولاً كافی است . بنابراین سعی كنید طوری برنامه‌های درسی خود را تنظیم كنید كه شبها حداقل 6 ساعت بخوابید تا مغز شما به اندازه كافی استراحت كند . همچنین خواب نیم تا یك ساعت ( ظهرها بعد از ناهار ) بسیار مناسب است.

12- درك مطلب :
« آنچه در حافظه بلندمدت باقی می ماند ، معنی مطالب است »
سعی كنید هنگام مطالعه ، مطالب را به خوبی درك كنید، تا بتوانید به راحتی آنها را به خاطر بسپارید . نكته ای كه در درك معنی تأثیر بسزا دارد و بازده مطالعه را بسیار افزایش می دهد ، یادداشت برداری مطالب خوانده شده است . یادداشت برداری در افزایش میزان یادگیری بسیار مؤثر است .

13- تشویق و پاداش :
«تشویق نیروهای ذهنی و روانی را به فعالیت وا می دارد»

14- شرطی شدن :
« شرطی شدن به تمركز حواس كمك می كند »
برای یادگیری و ایجاد تمركز حواس شرطی شدن نسبت به مكان و زمان مطالعه نقش مهم دارد . برای آنكه تمركز حواس راحت تر به دست آید و سریعتر برای آن آماده شوید ، باید به مكان و زمان مطالعه خود را شرطی كنید.

15-تحرك مغزی :
« هنگام مطالعه نباید كاملاً آرام نشست »
منظور از تحرك ، حركت كردن و راه رفتن در حین مطالعه نیست و یا هدف از حركت ، فعالیت زیاد بدنی نیست كه در این صورت نیز تمركز حواس مختل می شود و میزان یادگیری كاهش می یابد . اصولاً بهترین وضعیت برای مطالعه ، نشستن پشت میز است نه حركت كردن و راه رفتن . منظور از تحرك این است كه در حین مطالعه هر چند دقیقه ، یك بار حركتی كوچك داشته باشید تا گردش خون در مغز بهبود یابد و بهتر بتوانید مطالب را بیاموزید . حتی با چند حركت ساده سرو بدن می توانید از حالت ركودی و رخوت جلوگیری كرده و با تمركز بالاتری درس بخوانید.

16- اتاق مطالعه :
« اتاق مطالعه باید آرام باشد»
اتاق مطالعه باید ساكت و آرام و تا حد ممكن از عكس، پوستر و اشیایی كه موجب حواس پرتی می شوند . خالی باشد.
نور اتاق باید كافی و مناسب باشد. بهترین نور برای مطالعه روشنایی روز است . نور باید در سطح اتاق پخش گردد. بنابراین چراغ مطالعه برای درس خواندن مناسب نیست . نور نباید كم باشد . اتاق مطالعه باید از تهویه مناسبی برخوردار باشد.
در مطالعه فاصله چشم تا كتاب باید رعایت شد و فاصله مناسب حدود 40-30 سانتی متر است .
میز مطالعه باید از نظر ارتفاع وسعت و رنگ مناسب باشد.

17- زمان مطالعه :
واقعیت این است كه هیچ زمانی به طور دقیق و انحصاری برای مطالعه وجود ندارد .
زمان مطالعه بستگی به خودش دارد كه چه موقع از نظر جسمی و روانی آمادگی لازم را دارید .
نكته ای كه در مورد زمان مطالعه باید رعایت كنید استراحت چه قبل از مطالعه و چه بعد از مطالعه را باید در نظر گرفت .
نیم ساعت مطالعه و 5 دقیقه استراحت ، روش بسیار خوبی برای مطالعه كردن است . زیرا اولاً شما آستانه یادگیری را رعایت می كنید و ثانیاً با استراحت كوتاه ، فرصتی برای مغز در نظر می گیرید تا به تجزیه و تحلیل اطلاعات بپردازد باید یادآور شد كه نیم ساعت مطالعه و 5 دقیقه استراحت به این معنی نیست كه دقیقاً بعد از نیم ساعت مطالعه حتماً استراحت كنید حال اگر چند دقیقه این طرف و آن طرف شد ، اشكالی ندارد . اما بهتر است بیش از 45 دقیقه نشود.

 منبع :
شرایط مطالعه ؛ مولف بیژن علی پور

چكیده: مقدمات و شرایط اولیه لازم برای آغاز مطالعه چیست؟ چگونه می توان پرورش مناسبی برای آغاز مطالعه یافت؟ برای مطالعه بهتر لازم است پاسخ مناسبی برای این پرسش‌ها بیابید. مقدمات و شرایط اولیه لازم برای آغاز مطالعه چیست؟ آیا تا كنون دقت كرده‌اید كه هر جلسه مطالعه شما چگونه شروع می شود؟


برای آن كه بتوانید بهتر مطالعه كنید ، به نكات زیر توجه نمایید:

1- مكان مطالعه: دانش آموزان در خصوص مكان مطالعه عادتهای متفاوتی دارند. مطالعه در منزل، پارك و كتابخانه عمومی از رایج‌ترین مكان‌های مطالعه محسوب می شوند. آنچه در این باره باید بدانید این است كه محیط و مكان مطالعه علاوه بر داشتن شرایطی چون سكوت و آرامش، باید تا حد امكان ثابت و بدون تنوع باشد.
اگر می خواهید واقعا با تمركز مطالعه كنید، باید سعی كنید كه خود را به محیط یكنواخت و ثابت عادت بدهید.
بنابراین فضاهای عمومی مانند پارك برای یك مطالعه جدی، مكان مناسبی محسوب نمی شوند. تغییرات مكرر در دكور اتاق و یا مكان نیز - چون مخل تمركز است - توصیه نمی گردد.

2- هدفمندی مطالعه: هدف‌مندی در مطالعه یعنی داشتن یك ذهنیت روشن و شفاف درباره اهداف، برنامه‌ها و پیش بینی‌های لازم. این موضوع را از زوایای مختلف می توان مورد بحث قرار داد. یك بعد مهم آن به نیات، ایده آل‌ها و انگیزه‌های شما بر می گردد. بعد دیگر آن به آرامش ذهنی و نظم رفتاری شما مربوط است. مسئله دیگر این است كه چقدر مهارتها و ظرافتهای لازم را در برنامه ریزی و به خصوص پیش بینی تغییرات به خرج دهید. یعنی اگر به دلیلی برنامه شما بهم بخورد چگونه مدیریت زمان می كنید.

3- آغاز هوشیارانه: هوشیاری یعنی داشتن یك آگاهی ارادی و به عبارت بهتر یعنی بیداری آگاهانه. بسیاری از ما به هنگام مطالعه بیداریم، ولی از هوشیاری لازم برخوردار نیستیم. برای داشتن هوشیاری لازم، وضو بگیرید، نیت كنید، برای یكی دو دقیقه چشمان خود را ببندید و افكارتان را بر روی كاری كه می خواهید انجام دهید متمركز كنید، مثل اینكه من در این لحظه با آمادگی كامل می خواهم مطالعه ام را شروع كنم. تمرین خودآگاهی و تقویت هوشیاری، كیفیت آغاز و ادامه را افزایش خواهد داد.

4- تفاوت‌های فردی: بر خلاف گفته‌ها و تبلیغات بعضی از مراكز، هیچ قانون كلی برای تعیین مقدار زمان لازم مطالعه وجود ندارد. چون افراد مختلف توان و حوصله و هوش متفاوت دارند. بنابراین مهم تر از آنكه ساعات مطالعه خود را افزایش دهیم، این است كه از مطالعه مان - هر قدر هم اندك باشد - بهترین و بیشترین استفاده را ببریم. پس به جای مقایسه مقدار ساعات خود با دیگران، از زمانهای مطالعه خود به طور مطلوب استفاده كنید.

5 - برنامه ای برای افزایش ساعات: اگر می خواهید كه ساعات مطالعه خود را افزایش دهید، دقت كنید كه نباید عجله كرد. چون هر رفتار در طول زمان به وجود می آید، تغییر رفتار نیز نیاز به زمان دارد. عجله و دستپاچگی در افزایش زمانهای مطالعه به نتیجه ای غیر از آشفتگی و اضطراب نخواهد انجامید.

6- تعیین خط پایه: مبنای افزایش ساعات مطالعه، ارزیابی وضع فعلی و تعیین خط پایه است. این كار بسیار آسان است و می تواند توسط خودتان یا یكی از اطرافیان انجام گیرد. برای یك هفته یا ده روز نموداری رسم كنید كه محور عمودی آن نشان دهنده دقایق و ساعات و بردار افقی آن نشان دهنده روزها باشد. در پایان روز آخر میانگین ساعات را محاسبه كنید. حال بر اساس توانایی‌های فردی خود و با یك روند منطقی در ماه اول 60 تا 90 دقیقه و در ماههای بعد به همین ترتیب ساعات بیشتری را به برنامه خود اضافه نمایید.

چرا باید مطالبی را كه می خوانیم مرور كنیم؟
زیرا بدون مرور نمی توان انتظار داشت كه در جلسه امتحان مطالب خوانده شده را به یاد آورد.
كجا بایستی عمل مرور را انجام داد؟
در اتاقی ساكت كه در آن میز و یك ساعت وجود داشته باشد و از گرما و نور مناسب برخوردار باشد. چراغ مطالعه را نیز توصیه می كنیم زیرا باعث می شود تا بتوانیم روی موضوعی مورد نظر تمركز كنیم.

چگونه باید مرور كرد؟
اگر بدون در نظر گرفتن زمان به مطالعه بپردازیم توانائی‌های یادگیریمان به تدریج كم و كمتر می شود. در ابتدا زمان مطالعه را تعیین كنید. مثلاً در ابتدای مطالعه با خود بگویید بعد از دو ساعت آن را متوقف خواهم كرد می بینیم كه توانائی‌های یادگیری در ابتدا كاهش یافته و در پایان مدت، قدری افزایش خواهد یافت.
می توانیم با تقسیم جلسه دو ساعته، به چهار جلسه كوتاه تر (هر جلسه 25 دقیقه با استراحتی كوتاه در فواصل آنها) بازده یادگیری را افزایش دهیم. نمودار آبی بازده یادگیری را در یك جلسه مطالعه بدون استراحت نشان می دهد و نمودار قرمز بیانگر بازده یادگیری، در چهار جلسه كوتاه تر است . همان طور كه می بینید مساحت زیر نمودار در نمودار قرمز بیشتر است لذا میزان یادگیری(L) بیشتر می باشد.
 

پس از چه مدت زمانی باید عمل مرور را تكرار كرد؟
نمودار زیر مقدار اطلاعاتی را كه می توانید به یاد آورید بر حسب زمانی كه از لحظه مطالعه گذشته است، نشان می دهد. با تعجب مشاهده می گردد در ابتدا نمودار حالت صعودی دارد و این به خاطر آن است كه مغز در حال مرتب كردن اطلاعات فراگرفته شده است و پس از مدتی به شدت شروع به افت می كند به طوری كه پس از یك روز فراگیر تنها قادر است 25% مطالبی را كه یاد گرفته است، به یاد آورد.
اگر پس از ده دقیقه آنچه را كه فرا گرفته‌اید به طور خلاصه برای خود یاد آوری كنید؛ نمودار با شیب ملایم تری افت خواهد كرد. این مطلب با ده دقیقه استراحتی كه به خود می دهیم مطابقت دارد. به محض اینكه پس از استراحت برای مطالعه بر می گردیم باید به مرور مطالب جلسه قبل بپردازیم.
 

اگر مرور اجمالی مطالعه را یك روز بعد و مجدداً یك هفته بعد تكرار نماییم، نمودار حالت صعودی پیدا می كند. واضح است كه با انجام این عمل مطالب فراگرفته شده در حافظه بلند مدت قرار خواهد گرفت. مسلما فهمیدن مطلب به یاد سپاری آن كمك می كند و این در حالی است كه حفظ كردن طوطی وار باعث پائین رفتن نمودار می شود.
 

باید توجه داشت رعایت فواصل مناسب زمانی برای مرور مطالب میزان یادگیری را افزایش می دهد. منحنی‌های فراموشی نشان می دهند كه مطالعه درس هر روز مدرسه در همان روز به مراتب بهتر از آن است كه درس هر روز را قبل از كلاس بعدی بخوانید.

منبع:
كتاب O-Level Physics

چكیده: این روش كه یكی از قویترین روش‌های یادگیری است در سال 1996 توسط فردی به نام رابینسون ابداع شد. در این روش سعی بر این است تا با ایجاد زمینه ای در ذهن قبل از مطالعه، روند یادگیری فعال تر و آسان تر گردد. (SQ3R) مخفف این كلمات است: پیش خوانی (Survey)، سؤال سازی (Question)، خواندن (Read)، بازگویی و تعریف (Recite) و مرور (Review).


در ادامه به مراحل مختلف این روش اشاره می كنیم:

پیش خوانی:
درسی را كه می خواهید بخوانید، ابتدا پیش خوانی كنید. سعی كنید برای پیش خوانی از روش زیر استفاده نمایید:
- نگاهی سریع و گذرا به متن بیاندازید.
- نكات مهم و كلیدی را بیابید.
- سؤالات و تمرین‌های آخر درس را مرور كنید.
- پاراگراف اول و آخر و خلاصه درس را به شیوه ای گذرا بخوانید.


سؤال سازی:
در ذهن خود سؤالاتی راجع به موضوع درس بسازید. برای این كار می توانید:
- عناوین و تیترها را بصورت سؤال درآورید.
- از خود بپرسید: "راجع به این موضوع چه می دانم؟"، "معلم راجع به این موضوع چه چیزهایی می گفت؟" و سؤالاتی از این قبیل.

خواندن:
متن درس را بطور كامل بخوانید. در هنگام خواندن:
- به دنبال جواب سؤالاتی باشید كه در ذهن خود ساخته بودید.
- به سؤالات آخر درس جواب بدهید.
- زیر نكات مهم خط بكشید.
- اگر مطلبی را درست نفهمیده‌اید، دوباره آن را بخوانید.

بازگویی و تعریف مطالب:
بعد از آنكه خواندن یك بخش به پایان رسید، به بازگویی مطالب آن بپردازید.
- مطالب درسی را از حفظ برای خود تكرار كنید و یا خلاصه نویسی كنید.
- در تكرار مطالب از روشی كه متناسب با تكنیك یادگیری‌تان است، استفاده كنید و به خاطر داشته باشید كه هر چه بیشتر از حواس پنجگانه خود استفاده كنید، مطالب بهتر در حافظه‌تان جای می گیرد.

قدرت یادگیری سه برابر می شود با: دیدن، بیان كردن، شنیدن.
و این قدرت چهار برابر می شود با: دیدن، بیان كردن، شنیدن و نوشتن!


مرور مطالب:
بعد از آنكه مطالب را بطور كامل خواندید و برای خود بازگو كردید، نوبت به مرور مطالب می رسد.
- روز اول: بلافاصله بعد از مرحله تعریف و بازگویی، 5 دقیقه سریع مطالب را مرور كنید.
- 24 ساعت بعد: كتاب را ورق بزنید و به نكات مهم نگاهی بیاندازید، به مدت 5 دقیقه این كار را انجام دهید.
- یك هفته بعد: به مدت 5 دقیقه مطالب درسی را مرور كنید. برای مطالبی كه به نظرتان سخت تر است بیشتر وقت بگذارید.
- و به همین ترتیب هر چند وقت یك بار مطالب را مرور كنید تا هنگام امتحان به مشكلی برخورد نكنید.
به خاطر داشته باشید:

كسانی كه مطلبی را 6 بار پیاپی می خوانند در مقایسه با كسانی كه در 6 نوبت و هر بار 5 دقیقه. این كار را می كنند، درصد یادگیری كمتری دارند.
چرا كه در فواصل زمانی قدرت پردازش ذهن بالاتر می رود.

اغلب دانش آموزان، دانشجویان و علاقه‌مندان آموزشی از مربیان و استادان خود بارها پرسش می كنند كه چگونه مطالعه كنیم تا مطالب را بهتر در ذهن سازماندهی كنیم؟ صبح زود مطالعه كنیم یا شب هنگام؟ با صدای بلند مطالعه كنیم یا به آهستگی مطالب را مرور كنیم؟ پیشكسوتان فرهنگی نیز با توجه به تجربیات و روش‌های علمی شیوه‌هایی را توصیه می كنند.
مطلب زیر از كتاب زمینه روانشناسی "هیلگارد" تهیه شده كه می تواند پاسخگوی برخی از پرسش‌های مربوط به شیوه‌های مطالعاتی باشد. با هم این مطلب را مرور می كنیم:
اساس امر مطالعه و خواندن بدون فراموشی، یادگیری و حافظه است. در این جا با تكنیك " PQRST" ( كه مخفف آن در زبان لاتین، " Preview " مرور اجمالی، " Question " سوال، " Read " خواندن، "Self-recitation" تلقین و تكرار " Test" آزمون است) آشنا می شوید.

مرحله P (مرور اجمالی):
در اولین گام مطالعه، مروری اجمالی بر كل مطالب مورد مطالعه كنید تا از موضوعهای اصلی آن تصوری پیدا كنید. این كار را می توان با خواندن رئوس مطالب و سپس گفتارهای اصلی و تصاویر و عكس‌های آن انجام داد.
مهمترین جنبه مرحله مرور اجمالی این است كه می توان خلاصه مطالب را در پایان هر فصل به دقت خواند و در مورد هر یك از نكاتی كه در این خلاصه آمده است تامل كرد. خواه نا خواه به ذهنتان خطور می كند كه باید پس از خواندن مطالب جواب را پیدا كرده باشید و دستاورد این مرحله، به دست آوردن دید كلی نسبت به عناوین فصل‌ها و نحوه سازماندهی آنهاست.

مرحله Q (پرسش كردن):
عناوین اصلی مطالب را به یك یا چند پرسش تبدیل كنید؛ پرسش‌هایی كه با خواندن آن گفتارها، به پاسخ آنها دست می یابید. باید از خود بپرسید: " مطالب عمده ای كه مولف می خواهد در این گفتار بیان كند، چیست؟ "

مرحله R (خواندن):
در این مرحله، گفتار مورد نظر را با دقت به معنای آن بخوانید و بكوشید جواب پرسش‌هایی را كه در مرحله Q مطرح كرده بودید بیابید، لذا باید در مورد آنچه كه در دست مطالعه دارید تامل كنید و آن را به مطالب دیگری كه می دانید ارتباط دهید. پس می توان واژه‌ها یا عبارات كلیدی را در متن علامت زد. اصولا می بایست 10 الی 15 درصد متن را علامت زد زیرا در این مرحله، هدف این است كه واژه‌ها یا مطالب اصلی متن مشخص شود تا بعد بتوانید آنها را مرور كنید. تا وقتی تمام گفتار و مطالب كلیدی آن را نخوانده‌اید یادداشت بر ندارید این كار كمك می كند اهمیت نسبی هر نكته را دریابید.

مرحله S (تلقین و تكرار):
پس از به پایان رساندن مطالعه مطالب بكوشید تا نكات عمده آن را به یاد آورید و اطلاعاتی را كه در آن مطرح شده است از حفظ بیان كنید، درس پس دادن به خود، روش بسیار موثری برای تثبیت مطالب در حافظه است. مطالب را به زبان خودتان بیان كنید و اطلاعات مطرح شده را از حفظ بگویید. در نبود افراد بهتر است با صدای بلند این كار را انجام دهید اما اگر افراد دیگری هم حضور دارند می توانید این كار را در ذهنتان انجام دهید. مطلب را با متن مقابله كنید تا مطمئن شوید كه آنها را درست و كامل به یاد آورده‌اید. با تكرار یا از بركردن مطالب، متوجه می شوید كه چه چیزهایی را به خاطر نسپرده‌اید. این كار به شما كمك می كند تا اطلاعات را در ذهن خود سازماندهی كنید. پس از آنكه گفتار اولی به پایان رسید می توانید به گفتار بعدی بپردازید و باز هم مراحل S.R.Q را در مورد آن به كار بندید. همین روش را تا پایان گفتارهای یك فصل اعمال كنید.

مرحله T (آزمون):
پس از پایان مطالعه یك فصل، باید از خودتان امتحان بگیرید و كل مطالب فصل را مرور كنید. بنابراین یادداشت‌های خود را دوره كنید و ببینید كه آیا نكات اصلی را به یاد می آورید یا نه؟ بكوشید تا دریابید كه مطالب مختلف فصلها چه ارتباطی با هم دارند؟ در مرحله T ، ممكن است برای یافتن مطالب و نكات كلیدی به كل فصل مراجعه كنید و در این مرحله باید خلاصه فصل‌ها را بخوانید، همچنین به هر مدخلی جزئیات بیشتری بیفزائید. مرحله T را نباید به شب امتحان موكول كرد، بهترین زمان برای اولین مرور هر فصل، بلافاصله پس از خواندن آن است.
پژوهشهای انجام شده نشان می دهد كه روش (PQRST) بسیار مفید بوده است، به گونه ای كه بر روخوانی ساده مطالب فصل، از ابتدا تا انتها ارجحیت دارد، مرحله تلقین و تكرار در این روش بسیار مهم است. به جای چند بار خواندن مطالب بخش عمده زمان مطالعه را برای حفظ كردن فعالانه مطالب صرف كنید.
بر اساس پژوهشهای انجام شده، خواندن دقیق خلاصه مطالب هر فصل، پیش از خواندن آن، بهره وری مطالعه را بسیار بیشتر می كند. خواندن خلاصه هر فصل سبب می شود كه كل مطالب آن در ذهن سازماندهی شود. حتی اگر نخواهید از تمام مراحل روش (PQRST) پیروی كنید خوب است به اهمیت تلقین و تكرار و خواندن خلاصه مطلب فصل برای ورود به مطلب توجه خاصی مبذول كنید.
روح اله آقا صالح

یكی از روش‌های مؤثر یادگیری مطالب ،استفاده از جعبه لایتنر است.
در اینجا نحوه كار با این جعبه را توضیح می دهیم و امیدواریم شما با استفاده از این ابزار ساده و سودمند ، بر یادگیری خود بیافزایید و در زمان محدودتر با كیفیت بهتر مطالب بیشتری را به خاطر بسپارید.
این وسیله توسط محقق اتریشی " سباستین لایتنر" طراحی شده و مطالب را از حافظه كوتاه مدت شما به حافظه بلند مدت منتقل می نماید. یادگیری به كمك این روش شما را از تكرار مطالب بی نیاز می سازد. همین امر یادگیری را شیرین و جذاب می كند.
بنا به روال گذشته مباحث علمی و زیر ساختی مقالات را با رنگ متفاوت می نویسم تا خوانندگان گرامی برای جلوگیری از اتلاف وقت از آن بگذرند. لیكن دانستن آن برای معلمان ، مشاوران ، برنامه ریزان آموزشی و درسی و كلیه كسانی كه به مباحث روان شناختی و تربیتی علاقه مند خالی از لطف نیست.

اساس علمی:
این وسیله بر اساس تجارب روان شناسی و تربیتی زیر طراحی شده است:
1. اگر انسان یك مطلب یا مفهوم را به خوبی فرا بگیرد بعد از یك روز تا یك هفته تقریباً 45% آن را فراموش می كند و بعد از یك ماه 80% آن فراموش می شود. به این ترتیب فقط 20% مطلب وارد حافظه درازمدت می شود. جعبه لایتنر برنامه را به گونه ای تنظیم می كند تا با بیشترین تكرار در قسمت خطرناك منحنی فراموشی ، مطالب به حافظه دراز مدت هدایت شود.
2. قانون یادگیری اسكینر: بر اساس این قانون هرگاه بعد از هر عملی پاداش دریافت شود، انجام آن عمل تشدید خواهد شد. امتیاز بیشتر، پاداش موفقیت در بازی است. این امتیاز شما را علاقمند می كند تا كماكان، با شدت بیشتری به بازی ادامه دهید.
این خاصیت در جعبه یادگیری لایتنر استفاده شده است، یعنی فرد تنها زمانی به قسمت بعدی می رود كه مطلب را آموخته باشد، این عمل درست مانند امتیاز دادن، فرد را به ادامه فرایند یادگیری تشویق می كند.
مزایای این وسیله:
1. از تكرارهای غیر ضروری جلوگیری می كند: شما برای آنكه مطلبی را از حافظه كوتاه مدت به بلند مدت منتقل كنید نیازمند تكرارهای مكرر هستید. وقتی صفحه ای را برای چندمین بار مطالعه می كنید، مجبورید مطالبی را نیز كه قبلا آموخته‌اید مجددا مرور كنید. در صورتی كه دیگر لزومی به تكرار نیست و تكرار بی جهت آنها باعث اتلاف وقت و انرژی، بی حوصلگی و در نتیجه دل زدگی شما می شود. اما جعبه لایتنر فقط مطالب چموش و رام نشدنی را شكار كرده و ما را وادار به تكرار آنها می كند.
2. اگر شما روند یادگیری را برای مدتی رها سازید، هیچ اختلالی در كار یادگیری ایجاد نمی شود جز آنكه مجبور می شوید كارت‌ها را بار دیگر مرور كنید. البته توصیه ما این است كه كار را به طور منظم ادامه دهید.
3. با گرفتن امتیاز و مشاهده پیوسته موفقیت ، یادگیری برای شما از عملی خسته كننده به یك بازی لذت بخش و دلنشین تبدیل می شود.

چگونه از جعبه لایتنر استفاده كنیم:
جعبه لایتنر یك قوطی در باز است كه از پنج قسمت تشكیل می شود.

عرض قسمت‌های مختلف به ترتیب 15,8,4,2,1 واحد است. این جعبه را می توانید خودتان با مقوا، جعبه یا قوطی‌های پودر لباسشویی ، كفش و... درست كنید، یا اینكه از بازار تهیه نمایید.
این روش را می توانید برای یادگیری لغات زبان انگلیسی و فارسی و یا هر فرمول یا مطالب درسی فراری كه می خواهید به خاطر بسپارید به كار گیرید.
هر موضوع یادگرفتنی را روی یك برگ كاغذ (فیش) بنویسید. دقت كنید كه روی هر فیش تنها یك موضوع یادگرفتنی نوشته شود. یعنی لغت را در یك روی كاغذ و جواب آن را در روی دیگر برگه می نویسید.

مراحل كار:
1. روز اول: تعدادی از برگه‌ها را تكمیل می كنید و پس از اینكه هر دوروی برگه را یكی دو بار مرور كردید، برگه‌ها را در خانه اول جعبه قرار دهید. می توانید هر روز، ده پانزده یا تعداد بیشتری برگه آماده نمایید . شاید در بعضی روزها هم برگه ای تهیه نكنید.
2. روز دوم: ابتدا برگه‌هایی را كه دیروز تهیه كرده بودید از خانه اول بردارید . سؤالات را از روی برگه بخوانید و سعی كنید جواب‌ها را به خاطر بیاورید. آنهایی را كه بلد نبودید، مجدداً در خانه اول قرار دهید و آنهایی را كه بلد بودید، به خانه دوم منتقل كنید. پشت این برگه‌های خانه دوم یك كاغذ رنگی با ارتفاع بیشتر قرار دهید.
در پایان، برگه‌هایی را كه در روز دوم برای اولین بار تهیه كرده‌اید در خانه اول قرار دهید.
3. روز سوم: به برگه‌های خانه دوم دست نمی زنید زیرا خانه دوم هنوز تكمیل نشده است و ظرفیت دو گروه برگه را دارد. پس باز هم از برگه‌های خانه اول شروع می كنید و برگه‌هایی را كه جواب سؤالاتشان را بلد هستید به خانه دوم منتقل می نمایید و در پشت كاغذ رنگی قرار می دهید تا این برگه‌ها با برگه‌های روز گذشته مخلوط نشود. برگه‌هایی كه پاسخشان را بلد نیستید به همراه برگه‌های جدیدی كه امروز تهیه كرده‌اید در خانه اول قرار دهید.
4. روز چهارم:
الف. ابتدا از خانه دوم شروع كنید، زیرا خانه دوم ظرفیت دو گروه برگه را دارد و ظرفیت آن روز قبل تكمیل شده است. ولی فقط برگه‌های ردیف جلوتر را بر می دارید . (  یعنی برگه‌هایی كه جلو كاغذ رنگی قرار دارند) سؤالات روی این برگه‌ها را مطالعه می كنید و اگر جواب درست دادید برگه‌ها را در داخل خانه سوم و در ابتدای آن قرار می دهید و پشت این برگه‌ها یك كاغذ رنگی با ارتفاع بیشتر قرار می دهید تا فاصله گذاری مشخص شود. ضمناً برگه‌های باقی مانده در خانه دوم را جلوتر می برید و كاغذ رنگی را در پشت این برگه‌ها می گذارید.
ب. سپس به خانه اول برگردید و برگه‌های آن را بردارید و آنهایی را كه بلد هستید در خانه دوم و پشت كاغذ رنگی قرار دهید.
ج. برگه‌هایی كه پاسخ آنها را بلد نیستید و همچنین برگه‌های جدیدی را كه تهیه كرده‌اید در خانه اول می گذارید.
5 . خانه سوم برای چهار گروه برگه در نظر گرفته شده و باید چهار روز صبر كنید تا این قسمت تكمیل شود . البته هر روز پس از ورود برگه‌ها از خانه دوم به خانه سوم پشت این برگه‌ها یك كاغذ رنگی می گذارید تا قسمت سوم هم به تدریج و پس از چهار روز تكمیل شود.
6. خانه چهارم جای هشت گروه برگه را دارد و هشت روز پس از ورود اولین برگه‌ها پر خواهد شد. خانه پنجم جای پانزده گروه برگه را دارد و شانزده روز پس از ورود اولین برگه‌ها، این قسمت تكمیل می شود. یعنی اگر شما در كارتان وقفه ای نیاندازید سی روز طول خواهد كشید تا هر پنج قسمت جعبه لایتنر تكمیل شود. توجه دارید كه بین هر دو گروه برگه یك كاغذ رنگی با ارتفاع بیشتر قرار می دهید تا برگه‌های مربوط به روزهای مختلف با یكدیگر مخلوط نشوند . از روز سی و یكم به تدریج برگه‌ها از داخل جعبه خارج می شوند و شما می توانید این برگه‌ها را بایگانی نمایید. زیرا پس از پنج بار تكرار موفقیت آمیز هر برگه در زمان‌های متفاوت، می توانید مطمئن باشید كه آن موضوع را برای همیشه فرا گرفته‌اید و هیچگاه آن را فراموش نخواهید كرد.
به این ترتیب شما با روشی كه شبیه بازی انفرادی است، در اوقات فراغت می توانید با كم‌ترین میزان اتلاف وقت آنچه را كه یادگیری اش برایتان مشكل تر است بیشتر تكرار كنید و زودتر و برای همیشه به خاطر بسپارید و آنچه را كه زودتر یاد می گیرید فقط با پنج بار تكرار برای همیشه فرا بگیرید.

نكته مهم: در هر مرحله كه به سؤال یك برگه نتوانستید جواب دهید باید آن را به اولین خانه برگردانید.

چكیده: حافظه انسان طوری است كه پس از چند دقیقه قسمتی از مطالب را فراموش می كند، و بعد از یك شبانه روز فقط رئوس مطالب را به خاطر می آورد. اما اگر در روش‌های مطالعه خود تجدید نظر كنید، می توانید بر این ضعف ذاتی حافظه غلبه كنید. در این مقاله شما را با تعدادی از این روش‌ها آشنا خواهیم كرد.


یك خواننده خوب كسی است كه تا جایی كه ممكن است:
- نكات اصلی مطلب را بگیرد.
- در مورد آنچه نویسنده می گوید، فكر كند.
- فعال باشد نه منفعل.
- بر روی چیزی كه می خواند تمركز كند.
- هر چیزی را به آن موضوع مربوط است به خاطر بیاورد.
- آنچه را می خواند با زندگی شخصی خود مرتبط كند.


با استفاده از روشهای زیر و تمرین بیشتر به زودی به نتیجه خوبی می رسید:

۱- در مورد موضوعی كه قرار است بخوانید فكر كنید:
- در مورد این موضوع چه می دانم؟
- چه چیزی می خواهم یاد بگیرم؟
- بعد از خواندن، چه چیزی یاد گرفته‌ام؟

۲- ابتدا بخشی را كه می خواهید بخوانید سریع نگاه كنید:
- چه مطلبی به نظرتان آشناست؟
- چه چیزهایی به نظرتان تازگی دارد؟
- درك كلی شما از موضوع چیست؟

۳- این بار مطالب را به دقت بخوانید و از نكات مهم یادداشت بردارید:
- نكات مهم و اصطلاحات خاص را روی برگه‌های یادداشت و یا كارتهای كوچكی بنویسید. این كار در دوره مطالب به شما كمك می كند.
- مطالبی را كه كاملا متوجه نشده‌اید، دوباره بخوانید.
- فكر كنید كه از كجا می توانید راجع به این موضوع اطلاعات بیشتری به دست بیاورید.
- این موضوع با كدامیك از موضوعات درسی دیگر شما ارتباط دارد؟

۴- آنچه را كه خوانده‌اید، دوره كنید:
- بعد از هر قسمت مطالبی را كه خوانده‌اید، برای خود تكرار كنید.
- در پایان هر بخش نكات مهم را مرور كنید.
- مطالبی را كه خوانده‌اید برای خود یا یكی از دوستانتان یا یكی از اعضای خانواده به زبان خود بیان كنید. این كار ذهن شما را منظم می كند.
تونی بوران در كتاب " چگونه از مغز خود بهتر استفاده كنیم؟ " می گوید:
منحنی حافظه انسان طوری است كه به فاصله چند دقیقه قسمتی از مطالب را فراموش می كند، و بعد از ۲۴ ساعت تقریبا فقط رئوس مطالب را به خاطر می آورد، رئوس مطالب هم بعد از مدتی فراموش می شود مگر اینكه :
فرد پس از ۱۰ دقیقه یك بار مرور، پس از 24 ساعت یك بار مرور، و پس از یك هفته یك بار مرور انجام دهد و از مطلبی كه یاد گرفته است در عمل استفاده كند.


منابع:
http://www.leaingcenter.com
http://www.how-to-study.com
http://www.ucc.vt.edu

چكیده: یكی از مهمترین مهارتهای یادگیری، درك مطلب می باشد. هر چه ادراك و دریافت بهتر باشد، یادگیری و یادآوری مطالب نیز آسان تر می شود. برای درك بهتر باید هدف و انگیزه داشت. به خاطر داشته باشید كه مطالعه بدون هدف و پیش زمینه همچون گردابی است كه فرد را در خود گرفتار می كند.


هدف مطالعه
هدف مطالعه ارتباط دادن مطالب جدید با مطالبی است كه از قبل می دانید، اگر راجع به موضوع پیش زمینه ای نداشته باشید و بخواهید آن را در ذهن خود جای دهید، مثل این است كه بخواهید آب را در دستان خود نگه دارید. می بینید كه این كار غیر ممكن است و به زودی مطالب از ذهن شما خارج می شود.
به عنوان مثال سعی كنید این اعداد را بخوانید و بخاطر بسپارید:
خواندن و حفظ كردنش سخت است نه؟ 4 2 3 6 1 5 7
این یكی آسان تر است، بخاطر اینكه كوتاهتر شده است. 4 2 3 6 – 1 5 7
و این یكی از همه آسان تر است، چون به ترتیب اعداد نوشته شده و به خاطر پیش زمینه ای كه دارید به راحتی آن را حفظ می كنید. 7 6 5 4 – 3 2 1
اگر ورزش را دوست داشته باشید، چون پیش زمینه ای برای خواندن، فهمیدن و به خاطر سپردن مطالب ورزشی در ذهن خود دارید، خواندن مطالب ورزشی برای شما بسیار آسان تر می شود.
 

تقویت مهارت مطالعه و درك مطلب
برای درك مطلب نیاز به انگیزه، تمركز، پیش زمینه و روش مطالعه صحیح دارید.
در اینجا توصیه‌هایی برای تقویت این مهارت ذكر می كنیم:

1- اطلاعات عمومی خود را افزایش دهید.
با خواندن كتاب، روزنامه و مجله اطلاعات عمومی خود را گسترش دهید و به رویدادهای اطراف خود علاقه نشان دهید.

2- با ساختار پاراگراف آشنا شوید.
معمولا هر پاراگراف با مقدمه ای شروع شده و با نتیجه ای پایان می یابد. اغلب اولین جمله به توصیف كلی مطالب می پردازد و زمینه را برای توضیح بیشتر فراهم می كند. پس به جملات اول هر پاراگراف بیشتر توجه كنید تا بتوانید موضوع بحث را بهتر تشخیص دهید. همچنین به دنبال نشانه‌ها، كلمات و عباراتی باشید كه نشان دهنده تغییر موضوع مورد بحث می باشند.

3- حدس بزنید و پیش بینی كنید.
یك خواننده باهوش و زرنگ همیشه سعی می كند تا نظرات نویسنده، سؤالها و موضوعهای بعدی را حدس بزند. این كار باعث كنجكاوی و افزایش دقت خواننده می شود.

4- به شیوه تنظیم مطالب توجه كنید.
آیا مطالب بر اساس ترتیب زمانی نوشته شده اند و یا بر اساس درجه اهمیت؟ ترتیب مطالب بر اساس كاربرد آنهاست و یا بر اساس دشواری آنها؟ این كار به تنظیم مطالب در ذهن كمك می كند.

5- در خود انگیزه و علاقه ایجاد كنید.
پیش از آنكه مطلبی درس داده شود، نگاهی گذرا به آن بیاندازید. سؤالاتی در مورد آن از خود بپرسید و با هم كلاسی‌ها در مورد آن صحبت كنید. هر چه انگیزه و علاقه شما بیشتر باشد، درك شما نیز بهتر خواهد شد.

6- به نكاتی كه به فهم مطلب كمك می كند توجه كنید.
به عكس‌ها، نمودارها، جدول‌ها و سرفصل‌ها توجه كنید. اولین و آخرین پاراگراف هر بخش را بخوانید.

7- مطالب را خلاصه نویسی و دوره كنید.
یك بار خواندن كتاب هیچ گاه كافی نیست. برای فهم عمیق تر باید زیر مطالب مهم را خط بكشید، خلاصه كنید و دوره نمایید.

8- از تكنیكی منظم و منسجم استفاده كنید.
هنگام مطالعه از یك روش منظم استفاده كنید تا به آن روش مسلط شوید. یكی از بهترین روشها، شامل مراحل پیش خوانی، پرسش، خواندن، بازگویی و تعریف و دوره مطالب می باشد.

9- با تمركز و توجه كامل مطالعه كنید.
یك خواننده خوب همیشه با تمركز و توجه كامل مطالعه می كند و هیچ مطلبی را نخوانده باقی نمی گذارد. پس تا موضوعی را كاملا نفهمیده‌اید، به سراغ موضوع بعدی نروید.

چكیده: بسیاری از دانش آموزان از عدم تمركز در هنگام مطالعه شكایت دارند. آنها فكر می كنند قدرت تمركز یك استعداد ذاتی است كه برخی انسانها فاقد آن هستند؛ اما حقیقت این است كه با انجام تعدادی تمرین ساده می توان قدرت تمركز را چند برابر كرد. در این مقاله قصد داریم شما را با تعدادی از این تمرین‌ها آشنا كنیم.


برای یادگیری تمركز در ابتدا باید مكان آرامی را بیابید كه در آن كسی مزاحم شما نشود؛ سپس بر روی زمین و یا یك صندلی راحتی بنشینید. نفس عمیقی بكشید و بدن خود را به حالت آزاد و رها نگهدارید. سعی كنید تمام عضلات خود را آزاد و شل كنید. اكنون می توانید به انجام تمرین‌ها بپردازید. قبل از انجام تمرینات به نكات زیر توجه كنید:

- با اولین تمرین شروع كنید و هر روز آن را تكرار كنید تا اینكه به انجام آن مسلط شوید و قادر باشید برای مدت ۵ دقیقه به چیز دیگری غیر از آن فكر نكنید.

- با خودتان رو راست باشید و هنگامی كه مطمئن شدید تمرین اول را با تمركز كامل و به درستی انجام داده‌اید، به انجام تمرین بعدی بپردازید.

- زمانبندی خاصی برای انجام این تمرین‌ها پیشنهاد نمی شود، چون اگر به شما گفته شود كه باید در مدت یك هفته تمرینی را تكمیل كنید و به آن مسلط شوید و شما از عهده این كار بر نیایید، ممكن است ناامید شوید و یا گاهی ممكن است برای به پایان رساندن تمرین در زمان تعیین شده، آن را بطور كامل و صحیح انجام ندهید. بخاطر بسپارید كه گاه روزها، هفته‌ها و حتی ماهها تمرین مستمر لازم است تا به این مهارت‌ها مسلط شوید.

- هنگام انجام تمرین‌ها به چیز دیگری فكر نكنید. دقت كنید كه به رویا فرو نروید و خواب آلوده نباشید و هنگامیكه احساس می كنید فكرتان به مسائل دیگر مشغول شده، تمرین را متوقف كنید.

- وقتی كه در انجام این تمرین‌ها مهارت پیدا كردید، می توانید مدت آن را بیشتر كنید و یا دو بار در روز به انجام آن بپردازید، اما در ابتدا سعی نكنید كه بیش از اندازه تمرین كنید. ممكن است فكر كنید كه تمرین‌ها بسیار ساده و آسان هستند و بخواهید تمام آنها را در یك زمان انجام دهید. اما توصیه ما به شما این است كه به تدریج پیش بروید و ذهن خود را خسته نكنید تا به نتیجه بهتری دست یابید.

- به خاطر داشته باشید كه افراد مختلف دارای قدرت تمركز متفاوتی هستند. برخی افراد دارای قدرت تمركز بالاتر و برخی ( دارای قدرت تمركز ) پایین تری می باشند. مهم نیست كه شما قدرت تمركز كمی دارید، مهم این است كه می توانید آن را تقویت كنید و برای این كار نیاز به استعداد خاصی ندارید. تقویت این مهارت تنها بستگی به میزان ممارست شما در انجام این تمرینات دارد. كافی است روزی ۱۰ دقیقه برای این كار وقت صرف كنید. در پایان، بعد از گذشت زمانی شما قادر خواهید بود كه در زمان‌ها و مكان‌ها و شرایط گوناگون بر كارها و مطالعات خود تمركز داشته باشید. می دانید این به چه معنی است؟ توانایی تمركز كردن، فكر كردن و عمل كردن تحت هر شرایطی با كمال آرامش و خونسردی، واقعا موفقیت بزرگی است.

توصیه آخر اینكه، روی هر تمرین آنقدر كار كنید تا مطمئن شوید كه آن را به درستی انجام داده‌اید و كاملا بر آن مسلط گشته‌اید.

اكنون به سراغ تمرین‌ها می رویم. ممكن است برخی از آنها آشنا یا ساده به نظر برسد، اما انجام آنها باعث می شود كه قدرت تمركز شما بیشتر شود.

منبع:
http://www.successconsciousness.com

تمرین شماره ۱:

كتابی را انتخاب كنید، یك صفحه از آن را در نظر گرفته و تعداد كلمات موجود در هر پاراگراف را بشمارید. یك بار دیگر این كار را تكرار كنید تا مطمئن شوید كه شمارش را درست انجام داده‌اید. در ابتدای كار با یك پاراگراف شروع كنید و هنگامیكه این تمرین برای شما آسان تر شد، تمام كلمات یك صفحه را بشمارید. شمارش را به طور ذهنی و با حركات چشم‌هایتان انجام دهید.

تمرین شماره ۲:

در ذهن خود از یك تا صد را بر عكس بشمارید.

تمرین شماره ۳:

در ذهن خود از شماره صد، سه تا سه تا بشمرید و كم كنید. ( ۱۰۰- ۹۷ – ۹۴ - ... )

تمرین شماره ۴:

یك كلمه و یا یك طرح ساده را انتخاب كنید و آن را به مدت ۵ دقیقه در ذهن خود تكرار كنید. هنگامیكه توانستید بهتر و آسان تر تمركز كنید. سعی كنید این كار را برای مدت ۱۰ دقیقه انجام دهید و بدون آنكه تمركز حواس خود را از دست بدهید.

تمرین شماره ۵:

یك میوه مثلا یك سیب را بردارید و از همه طرف به آن نگاه كنید. تمام حواس خود را بر روی آن متمركز كنید و به چیز دیگری غیر از آن سیب فكر نكنید. وقتی به سیب نگاه می كنید به چگونگی رشد آن و یا ارزش غذایی آن و یا حتی مغازه ای كه آن را خریده‌اید فكر نكنید، بلكه فقط و فقط به خود سیب فكر كنید. به آن نگاه كنید، آن را ببویید و لمس كنید.
 

تمرین شماره ۶:
همانند تمرین قبل عمل كنید با این تفاوت كه این بار چشمانتان بسته باشد. در ابتدا تمرین شماره ۵ را به مدت ۵ دقیقه تكرار كنید و سپس به انجام این تمرین بپردازید. چشمان خود را ببندید و سعی كنید طعم، رنگ و بوی میوه را احساس و تصور كنید و هر چه می توانید این تصویر را در ذهن خود شفاف تر كنید. اگر نتوانستید این كار را انجام دهید، چشمان خود را باز كنید، میوه را نگاه كنید و سپس تمرین را تكرار كنید.
 

تمرین شماره ۷:
یك شی ساده ( قاشق، چنگال و یا لیوان ) را بردارید و بر روی آن تمركز كنید. از همه طرف به آن نگاه كنید بدون آنكه كلمه ای در ذهن داشته باشید. سعی كنید فقط به آن شی نگاه كنید بدون آنكه بر اسامی و یا كلمات مربوط به آن فكر كنید.
 

تمرین شماره ۸:
پس از آنكه در انجام تمرین قبل مهارت پیدا كردید، می توانید این تمرین را انجام دهید. شكل هندسی كوچكی ( مثلث، مربع و یا دایره ) را بر روی كاغذ رسم كنید و آن را به رنگ دلخواه درآورید. سپس بر روی آن تمركز كنید. فقط به آن شكل فكر كنید و افكار نامربوط دیگر را از خود برانید.
 

سعی كنید در طی تمرین به كلمات فكر نكنید.


تمرین شماره ۹:
مانند تمرین قبل عمل كنید با این تفاوت كه این بار چشمانتان بسته باشد. اگر نتوانستید شكل را بطور كامل مجسم كنید، چشمانتان را باز كرده، چند دقیقه به شكل نگاه كنید سپس چشمان خود را ببندید و تمرین را ادامه دهید.
 

تمرین شماره 10:
سعی كنید حداقل برای مدت ۵ دقیقه به هیچ چیز فكر نكنید. دقت كنید وقتی كه تمرین‌های قبلی را با موفقیت به پایان رساندید، آنگاه نوبت به این تمرین خواهد رسید. در آن هنگام شما برای انجام این تمرین آمادگی خواهید داشت و قادر خواهید بود برای مدتی معین به هیچ چیز فكر نكنید. به زودی این كار برای شما آسان و آسان تر خواهد شد.

منبع:
http://www.successconsciousness.com

چكیده: یكی از مهمترین تكنیكهایی كه باعث افزایش قدرت یادگیری می شود، افزایش فعالیت ذهنی است. میزان واكنش ما نسبت به مطالب تحت تاثیر حالات روحی، علایق، انگیزه‌ها و فنون مورد استفاده در مطالعه تغییر می كند. هر چقدر این واكنش نسبت به مطالبی كه مطالعه می كنیم بیشتر باشد، آنها بیشتر و بهتر در ذهن ما جای خواهند گرفت. برای ایجاد واكنش فعالانه ذهن می توانید از روشهای معرفی شده در این مقاله استفاده كنید.


1- گرم كردن: ذهن ما نیز مانند جسم ما برای اینكه ورزیده تر باشد و كارش را بهتر انجام دهد، نیاز به گرم كردن دارد. در پانزده دقیقه اول مطالعه نیروی ما صرف گرم كردن مغز در جهت تمركز روی موضوع مورد نظر می شود. بنابراین كارآیی فرد در 15 دقیقه ی اول كمتر است. حتما تا به حال متوجه شده‌اید كه در دقایق اول امتحان فهم سوالات و پاسخ دادن به آنها تا اندازه ای مشكل است. اما بعد از چند دقیقه با سهولت بیشتری موفق به پاسخ دادن به سوالات می شوید. پس اگر شروع درسی برایتان مشكل بود، دلسرد نشوید و به مطالعه ادامه دهید. وقتی ذهنتان آماده شد با سرعت بیشتری مطالب را فرا خواهید گرفت.
بطور كلی بهترین راه برای گرم كردن ذهن، مرور مطالب گذشته است. این كار علاوه بر آماده كردن مغز، باعث می شود كه بهتر بتوانید بین معلومات جدید و دانسته‌های قبلی ارتباط برقرار كنید.

2- تكرار كردن: همانطور كه ذكر شد، مرور و تكرار مطالب گذشته به فهم مطالب جدید كمك قابل توجهی می نماید؛ چون باعث می شود ذهن فعال تر شود.

3- اثر "بالارد": این اثر مربوط به قسمت ناخودآگاه ذهن می باشد. در حقیقت بعد از مطالعه قسمتی از مغز هنوز به فعالیت خود در زمینه یادگیری و یادآوری مطالب خوانده شده، ادامه می دهد. درست مانند وقتی كه پا را از روی پدال گاز بر می‌دارید، اما ماشین هم چنان به حركت خود ادامه می دهد.

برای تقویت و ادامه این حركت ذهنی باید:
اولا، نسبت به مطالب در خود علاقه ایجاد كنید، زیرا ثابت شده مطالب مورد علاقه زمان كمتری می برد. حتی تظاهر به داشتن علاقه به یك مطلب قدرت یادگیری را افزایش می دهد.
ثانیا، در خود انگیزه ایجاد كنید. اهمیت یادگیری مطالب را برای خود مشخص كنید تا با هدف و انگیزه بیشتری مطالعه كنید.
ثالثا، پس از مطالعه مطالب مشكل، به ذهن خود كمی استراحت دهید. چون هر چقدر مطالب مشكل تر باشد و قوای ذهنی بیشتری را بكار گیرد، حركت ناخودآگاه ذهن بیشتر خواهد بود.
جالب است بدانید بسیاری از كشفیات مهم مانند كشف انسولین كه توسط "بانتینگ" صورت گرفت، در اثر فعالیت قسمت ناخودآگاه ذهن و در خواب حاصل شده است.

چكیده: اكثر افراد دوست دارند در مواقعی كه مطلبی را مطالعه می كنند جای مناسب و راحتی داشته باشند. البته برخی افراد اینگونه نیستند و در مترو، اتوبوس و تاكسی و حتی حاشیه خیابان نیز به راحتی روی مطلب یا موضوع مورد نظرشان تمركز می كنند. اما به راستی چرا برخی می توانند تمركز حواس داشته باشند و برخی دیگر از آن بی بهره اند؟ b>
دلیل آن هرچه باشد راههایی برای تقویت تمركز در افراد وجود دارد كه در این مقاله به برخی از آنها اشاره می كنیم.

تقویت تمركز به تمرین نیاز دارد. ممكن است در هنگام شروع تمرینات ابتدا پیشرفت كمی را حس كنیم، ولی وقتی 4 تا 6 هفته كه از پرورش یادگیری مهارت‌ها گذشت، شاهد پیشرفت‌های قابل توجهی خواهید شد.
برای شروع تمرینات باید موارد زیر را تمرین كنیم:

1- حواست را جمع كن:
این شیوه ممكن است ظاهرا ساده به نظر بیاید، ولی در عین حال بسیار موثر است. وقتی كه حواستان پرت می شود و ذهنتان سرگردان است مرتب به خودتان هشدار دهید كه " حواست را جمع كن ". این روش كم كم باعث می شود كه توجه شما به موضوع مورد نظرتان جلب گردد.

2- روش عنكبوتی:
اگر شما تار عنكبوتی را تحریك كنید، تار تكان می خورد و عنكبوت نسبت به جنبش تار از خود واكنش نشان داده و می خواهد علت حركت را بیابد. ولی وقتی این عمل چندین بار تكرار شود، خواهید دید كه عنكبوت دیگر نسبت به حركت تار هیچ عكس العملی از خود نشان نمی دهد و متوجه می شود كه حشره ای به دام او نیافتاده است. این روش را یاد گرفته و ذهن خود را پرورش دهید و در برابر حواس پرتی تسلیم نشوید. شما باید تمركزتان را بر روی هدفی كه در ذهن دارید، حفظ كنید.

3- فرصتی برای افكار مزاحم:
در طول روز زمان ویژه ای را به فكر كردن درباره مسائلی كه به ذهن شما خطور می كند و تمركزتان را بهم می زند اختصاص دهید. به طور مثال ساعت 4:30 تا 5 بعدازظهر زمانی است كه شما می توانید به این افكار بپردازید. هنگامی كه این افكار مزاحم در طول روز به ذهن شما خطور كرد و باعث نگرانی شما شد، به یاد بیاورید كه زمان ویژه ای را برای آنها در نظر گرفته‌اید و اجازه دهید كه از ذهن شما خارج شود. كسانی كه از این روش استفاده كرده اند، توانسته اند 35% از افكار مزاحم را در طول 4 هفته در خود كاهش دهند و این تغییر بزرگی است.

4- چوب خط زدن برای افكار مزاحم:
كارت‌های كوچكی درست كنید و آنها را به سه قسمت مساوی تقسیم كنید، یك قسمت را به صبح و یك قسمت را به بعد از ظهر و قسمت سوم را به شب اختصاص دهید. هر بار كه حواستان پرت شد، یك خط در قسمت مخصوص بكشید و برای هر روز یك كارت برای خود تهیه كنید. به مرور متوجه خواهید شد كه تعداد خط‌ها روز به روز كاهش می یابد و این واقعا جالب است.

5- زمان استراحت:
وقتی كه ما برای مدت طولانی می نشینیم، خون بدن ما به دلیل نیروی جاذبه، به طرف پایین‌ترین نقطه بدن یعنی پاها كشیده می شود. ماهیچه‌های ما همانند یك پمپ عمل می كنند. هنگامی كه پس از نشستن راه می رویم، خون به طور یكنواخت به سراسر بدن می رسد. در نتیجه اكسیژن بیشتری به مغز شما می رسد و احساس شادابی و سرحالی می كنید.

6- عوض كردن موضوع:
بسیاری از دانش آموزان به وسیله تغییر موضوع مطالعه به تمركزشان كمك می كنند. شما هم می توانید هر 2 ساعت را به مطالعه یك درس اختصاص دهید و پس از آن موضوع را عوض كنید.

7- جایزه و پاداش:
هنگامی كه كاری را به طور كامل انجام دادید، به خودتان پاداش دهید. كار شما ممكن است خیلی كوچك و یا بزرگ باشد. شما هم می توانید متناسب با كارتان برای خود جایزه و یا پاداش در نظر بگیرید. این جایزه می تواند خواندن یك مطلب جالب و دیدن یك فیلم و یا هر چه شما دوست دارید باشد.

چكیده: گوش كردن یكی از مهمترین مهارتهایی است كه با پرورش آن می توانید كارآیی خود را در مدرسه افزایش دهید. این مهارت بعد از مهارت خواندن، یكی از مشكل‌ترین مهارتهاست. در این مقاله سعی داریم تا با راههای پرورش این مهارت آشنا شویم.


كلاس مكانی برای یادگیری و گوش كردن است. ویلیام آرمسترانگ

خوب گوش كردن در كلاس:
* در كلاس مطالب درسی را دنبال كنید و به رویا فرو نروید. ( خیالبافی نكنید. )
* اگر حرف بزنید، مطمئنا نمی توانید گوش كنید.
* در هنگام گوش كردن قلم به دست باشید و نكات مهم را یادداشت كنید.

قبل از كلاس:
* راجع به مطالب درسی جدید فكر كنید.
* نكات مهم جلسه گذشته را به یاد آورید. ( دوره كنید. )
* تكالیف خود را انجام دهید.

در كلاس:
* آنچه را كه قبلا یاد گرفته‌اید با مطالب جدید ارتباط دهید.
* آیا شما راجع به موضوع درس اطلاعات اضافی دارید؟
* در طی درس چه چیزی به ذهن شما می آید؟
* برروی موضوع درس تمركز كنید.
* نكات مهم درس را یادداشت كنید.
* در صورت امكان روی نیمكتهای جلوی كلاس بنشینید. اگر جلوتر باشید بهتر می توانید گوش كنید.

بعد از كلاس:
* مطالب درسی و یادداشتهایتان را دوره كنید.
* بعضی‌ها دوست دارند كه یادداشتهایشان را پاكنویس كنند، اما سعی كنید برای اینكار وقت زیادی اختصاص ندهید.
* هنگام دوره زیر نكات مهم خط بكشید.

نكات دیگری راجع به گوش كردن:
* خوب گوش كردن به معنی توجه كردن است.
* تمام آنچه را كه گفته می شود بشنوید، نه آنچه را كه دوست دارید.
* آنچه را كه می شنوید با آنچه كه از قبل می دانستید ربط دهید.
* نكات مهم درس را تشخیص دهید.
* سعی كنید نكات مهمی را كه ممكن است سوال امتحان باشد، تشخیص دهید.
* صحبتهای معلم را دنبال كنید. ( حدس بزنید صحبتهای بعدی او چه خواهد بود. )
* به دقت به آنچه معلم راجع به تكالیف درسی می گوید، گوش كنید و در صورت نیاز آن را یادداشت كنید.
* به دقت گوش كنید و به دنبال عبارات كلیدی معلم باشید و به آن اهمیت دهید. عباراتی همچون " این مطلب مهم است...، مهم است بدانید كه... و یا لازم است كه این مطلب را برای امتحان بدانید... "

بخاطر بسپارید كه گوش كردن با شنیدن متفاوت است.

شما می توانید هرچیزی را بشنوید، اما به آن گوش نكنید یا از یك گوش بشنوید و از گوش دیگر بیرون كنید.

برای گوش كردن باید فكركنید و فعال باشید نه منفعل.


منبع:
سایت مركز مشاوره مهارتهای مطالعه دانشگاه ویرجینیا تكنولوژی ( Virginia Tech) :
http://www.ucc.vt.edu

چكیده: درخت حافظه روش علمی یادداشت برداری است كه بوسیله آن می توان شكل كلی موضوع و ارتباط بین نكات مختلف را نشان داد. شكل جای گیری مطالب در درخت حافظه به گونه ای است كه یادآوری و دوره مطالب را بسیار آسان می كند. با خواندن این مقاله با این روش آشنا خواهید شد.


در این روش مطالب بصورت فهرست وار نوشته نمی شوند بلكه شكل شاخه ای دارند، به این گونه كه موضوع اصلی و درجه اهمیت مطالب و ارتباط بین آنها بصورت كاملا مشخص نشان داده می شود. مزیت دیگر این روش آن است كه به راحتی می توان مطالب جدید را به درخت حافظه تكمیل شده اضافه كرد، بدون آنكه نظم مطالب از بین برود، در یادداشت برداری معمولی این كار امكان ندارد.
مهم تر از همه اینكه شكل ظاهری درخت حافظه در به خاطر آوردن مطالب كمك بسیاری می كند. اگر شما شكل درخت حافظه را به خاطر بیاورید و آن را در ذهن خود ترسیم كنید، مطمئنا مطالب ذكر شده در آن و ترتیب جای گیری آنها را نیز به خاطر خواهید آورد. چون در این روش برای درك مطالب و ارتباط آنها با یكدیگر قسمتهای بیشتری از مغز فعال می شود و یادآوری آسان تر خواهد شد.
درخت حافظه علاوه بر یادداشت برداری در موارد زیر نیز كاربرد دارد:
- خلاصه كردن مطالب
- تنظیم مطالبی كه از منابع مختلف گردآوری شده است.
- بررسی مسائل دشوار و پیچیده
- ایجاد طرحی كلی از موضوع مورد مطالعه

ترسیم درخت حافظه
در اینجا قسمتی از یك درخت حافظه را می بینید كه موضوع اصلی آن یادگیری مرحله ای است.
برای ترسیم درخت حافظه به ترتیب زیر عمل كنید:
1- موضوع اصلی را در پایین صفحه بنویسید و دور آن خط بكشید. سپس از این قسمت خطی را به طرف بالای صفحه امتداد دهید. این قسمت با شماره 1 در شكل مشخص شده است.
2- سپس خطوطی را از خط اصلی انشعاب دهید و نكات مهم مرتبط با موضوع را در كنار این خطوط بنویسید. این قسمت‌ها با شماره 2 در شكل نشان داده شده است.
3- اگر مطالب دیگری در ارتباط با نكات قبلی وجود دارد، خطوط قبلی را انشعاب داده و آن مطالب را بنویسید. این قسمت‌ها با شماره 3 در شكل نشان داده شده است.
4- خطوط قبلی را باز هم انشعاب داده و مطالب جزئی تر را در كنار آنها بنویسید. (شماره 4 در شكل)
همانطور كه می بینید این شكل دقیقا شبیه درختی است كه شاخه‌های آن به همه طرف پراكنده شده است. البته محدودیتی در شكل ظاهری درخت حافظه وجود ندارد، فقط باید به این نكته توجه داشت كه موضوع اصلی در پایین و گوشه صفحه قرار گیرد و مطالب دیگر به ترتیب اهمیت از آن منشعب شوند.
بعدها می توانید مطالب جدیدتر را نیز به همین ترتیب به درخت حافظه اضافه كنید.
 

تقویت مهارت یادداشت برداری به روش علمی ( تكنیك درخت حافظه )
وقتی به ترسیم درخت حافظه مسلط شدید، می توانید از آن بعنوان بهترین وسیله برای دوره مطالب و یا خلاصه نویسی استفاده كنید. بنابراین سعی كنید این مهارت را در خود پرورش دهید.
توصیه‌های زیر در پرورش این مهارت به شما كمك می كند:
- در بالای صفحه تاریخ رسم درخت حافظه را بنویسید.
- از كلمات و عبارات كوتاه و كلیدی استفاده كنید.
- مطالب را بصورت كلمات و عبارات كلیدی بر روی درخت حافظه یادداشت كنید و از توضیحات اضافی به پرهیزید. بخاطر داشته باشید كه فقط 20% اطلاعات باید بر روی درخت نوشته شود و 80% بقیه در حافظه نگهداری می شود. در هنگام دوره كردن اگر چند بار كلمات كلیدی را مرور كنید، ذهن فعال شده و بقیه مطالب را به یاد خواهید آورد.
- خوش خط و خوانا بنویسید. كلمات را با فاصله و خوانا بنویسید تا در خواندن آنها دچار مشكل نشوید.
- برای مشخص كردن مطالب متفاوت، از رنگ‌های مختلف استفاده كنید. این كار از سردرگمی شما جلوگیری كرده و به فهم مطلب كمك می كند. می توانید شاخه اصلی را با یك رنگ مشخص كرده و شاخه‌های منشعب شده را با رنگ دیگری و به همین ترتیب تا آخر.
- از نشانه‌ها و تصاویر استفاده كنید. در جایی كه لازم است از نشانه‌ها و نقاشی‌های كوچكی كه برایتان معنی دار و مرتبط با موضوع است، استفاده كنید. زیرا هنگام یادآوری مطالب، تصاویر سریع تر از كلمات به ذهن خطور می كنند و راحت تر به یاد آورده می شوند.
و نكته آخر اینكه، حتما یك بار این روش را امتحان كنید تا تاثیر مثبت آن را شخصا تجربه نمایید و سپس آن را بعنوان یكی از مهارت‌های یادگیری به كار بندید.

افت تحصیلی ، دلایل و راهکارها

سلیمان آوری  و صبری اختری راد سرگروههای درسی ریاضی متوسطهشهرستان مهاباد

افت تحصيلي مشكل اساسي نظام‌هاي آموزشي است كه هر ساله هزينه‌هايسنگيني به بار مي‌آورد و همچنان در‌حال افزايش است.

بسياري از دانش‌آموزان نمي‌توانند از عهده مواد و محتواي آموزش مسايلبرآمده يا در موعد مقرر يادگيري آنها را به پايان برسانند، تاسف‌انگيزتر اينكهبسياري از اين افراد توانايي‌هاي لازم براي كسب موفقيت را دارند اما موفق نمي‌شوند،از طرفي با‌وجود توسعه كمي آموزش رسمي در چند دهه اخير شاهد انتقادهايي از شرايطكيفي تعليم و تربيت در عرصه‌هاي مختلف بوده‌ايم، شرايطي كه موجب پديد آمدن دانش‌آموزانبي‌احساس و انگيزه، فارغ‌التحصيلان بي‌علم و معلمان فاقد خلاقيت شده است، به طوريكه هر چه سطح تحصيلي بالاتر مي‌رود، شوق آموختن در دانش‌آموزان كمتر مي‌شود.بنابراین در این مقاله درصدد آن هستیم ضمن شناسایی برخی از دلایل افت تحصیلی دردوره دبیرستان بخصوص در درس ریاضی راهکارهایی را برای رفع مشکلات ارائه نماییم.

   مشکلات مربوط به تالیف کتاب های درسی :